Kwiaty na Triduum Paschalne cz.1 – ołtarze adoracji: „ciemnica” i „grób Pański”

Zbliża się czas świętego Triduum Paschalnego. Stanowiące w swej istocie jedną, nierozerwalną całość, rozciągniętą jednak na trzy dni. W trakcie roku liturgicznego wspominamy różne aspekty dzieła zbawienia, jednak w nadchodzącym czasie przeżywamy je w całej rozpiętości.

Na co, w tym świętym czasie, powinniśmy zwrócić uwagę, aby z jego bogatej symboliki, wybrać to, co najistotniejsze i warte podkreślenia?
W pierwszej części skupimy się na dwóch elementach – kwiatami w ciemnicy i grobie Pańskim.

jakie kwiaty do ciemnicy, dekoracja ciemnicy

WIELKI CZWARTEK

Wielki Czwartek to dzień ustanowienia dwóch sakramentów – Kapłaństwa i Eucharystii. Upamiętniamy Ostatnią Wieczerzę, jaką Chrystus spożywał ze swymi Apostołami w ostatnią noc przed męką. Przepisy mówią, iż w tym dniu we wszystkich kościołach można odprawić tylko jedną Mszę. Jest to Msza Wieczerzy Pańskiej (wyjątkiem jest Msza Krzyżma, która nie przynależy bezpośrednio do świętowania Triduum Paschalnego i jest odprawiana rano, zwykle w kościele katedralnym).

Kolorem szat liturgicznych przypadających na ten dzień jest kolor biały, dlatego kompozycje kwiatowe mogą nawiązywać do tej kolorystyki. Dotyczy to zarówno kwiatów zastosowanych przy tabernakulum, ołtarzu eucharystycznym i ołtarzu słowa – ambonie (nie zapominajmy o nim), jak również przy ołtarzu adoracji, zwanym tradycyjnie ciemnicą.

Dekoracje na Triduum Paschalne, Kwiaty na Triduum, Ciemnica
W Wielki Czwartek obchodzimy pamiątkę ustanowienia Eucharystii i Kapłaństwa. Na zdjęciu ołtarz adoracji – „ciemnica”. Kompozycje: Małgorzata Kuś, foto: Jarosław Kuś, katedra na Wawelu

Patrząc na istotę i symbolikę Wielkiego Czwartku, zauważamy, że w ołtarzu adoracji (ciemnicy) nie musi dominować kolor czerwony, połączony z dodatkowymi elementami odnoszącymi się do męki Chrystusa. Jest to bowiem czas dziękczynienia za sakramenty, jakie zostawił nam Chrystus i to może być kierunek aranżowania kwiatów. W wielu parafiach, zastosowanie białego koloru, może być trudno akceptowalne, najczęściej dlatego, że „nigdy się tak nie robiło”. Dlatego jeśli będziemy chcieli go wprowadzić, to warto znać powód takiego doboru kolorów i umieć wytłumaczyć ich genezę.
Wiele osób zapyta – co wtedy, gdy inni nie chcą „białej ciemnicy”? W takiej sytuacji ostatnie słowo co do wyglądu ołtarzy należy ostatecznie do opiekuna miejsca.

Ponieważ w centrum ołtarza adoracji będzie znajdował się Najświętszy Sakrament postarajmy się, aby skupić na nim uwagę wiernych i nie stosować zbyt wielu elementów, banerów, napisów, które mogłyby odwracać uwagę, i utrudniać  skoncentrowanie się na tym co najistotniejsze.

WIELKI PIĄTEK

Wielki Piątek upamiętnia wydarzenia z życia Jezusa od pojmania Go w ogrodzie Getsemani, aż do Jego śmierci na krzyżu. Kolorem szat liturgicznych jest kolor czerwony. Liturgia Męki Pańskiej, jak wspomniano we wstępie,  jest kontynuacją Mszy Wieczerzy Pańskiej. Z prezbiterium na ten dzień znoszone są wszystkie kwiaty.

Na zakończenie uroczystości, przy dźwięku kołatek, odbywa się procesja z Najświętszym Sakramentem do ołtarza adoracji (zwanego tradycyjnie Bożym Grobem), gdzie odbywa się adoracja w ciszy.

kwiaty do Grobu Pańskiego, Dekoracje na Wielki Piątek, Triduum Paschalne kwiaty
Ołtarz adoracji w Wielki Piątek. Dominującym kwiatem jest goździk, symbolizujący mękę Chrystusa. Kompozycje: Małgorzata Kuś, foto: Jarosław Kuś, katedra na Wawelu

Mimo, iż mamy świadomość Zmartwychwstania Chrystusa, które będziemy obchodzić w Noc Paschalną, powinniśmy w komponowaniu kwiatów podążać za Liturgią Męki Pańskiej, która skłania nas do zadumy i refleksji. Stojąc przy tzw. Bożym Grobie, powinniśmy się spotkać z ciszą i dać tą możliwość spotkania innym. Bez uprzedzania radości, którą będzie niosła Wigilia Paschalna.

Leonardo_da_Vinci_Madonna_of_the_Carnation
Madonna z goździkiem – Leonardo da Vinci, źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ALeonardo_da_Vinci_Madonna_of_the_Carnation.jpg

W sztuce, kwiatem który symbolizuje (zapowiada) mękę Chrystusa jest czerwony goździk (Dianthus sp.). Na obrazach można znaleźć go często w dłoni Matki Bożej. Przykładem może być obraz Leonarda da Vinci „Madonna z goździkiem”.

Tą symbolikę można wykorzystać w aranżacjach w ołtarzu adoracji (Grobie Pańskim). Jeśli będziemy chcieli wybrać właśnie ten kwiat, to na giełdzie do dyspozycji mamy goździka o pojedynczym dużym kwiecie lub gałązkowego o licznych małych kwiatach.

Zobacz także drugą część artykułu tutaj.


Jeśli treść tego artykułu była dla Ciebie przydatna, to możesz pomóc nam dotrzeć z nim dalej, klikając niżej w ikonkę udostępniania lub dając nam like na fanpage’u Ośrodka Formacji Liturgicznej w Zawichoście.

 

3 myśli na temat “Kwiaty na Triduum Paschalne cz.1 – ołtarze adoracji: „ciemnica” i „grób Pański””

Dodaj komentarz